Ja ik weet het, dit is gewoon een vreemde vergelijking. Maar ik moest nieuwe foto’s maken voor de app store listing van m’n nieuwe Zero App en iemand vroeg zich af welke van de twee lenzen het beste is voor productfotografie… Dus ja dan probeer ik dat.

Sowieso zijn dit 2 lenzen met een totaal andere doelgroep. De zoomlens is voor al wie met 1 lens een mooi bereik wil en niet wil inboeten aan kwaliteit. De vaste lens is juist heel specifiek voor portretten en andere situaties waar je met die f1.2 opening extreme DOF wilt bekomen.

Om de vergelijking toch een kans te geven, en omdat dat ook de vraag was, zal ik beide lenzen op f2.8 gebruiken.

Dit is trouwens de foto die ik wou maken:

En de twee foto’s die ik vergeleken heb zijn deze, gemaakt met de FujiFilm XF 56mm f1.2 op 56mm f2.8

En deze gemaakt met de FujiFilm XF16-55mm f2.8 zoomlens op 55mm f2.8

Ik heb de foto’s trouwens niet op statief gemaakt. Omdat ik voor deze opname over de motor heen moest staan kon ik niet zo eenvoudig een statief opstellen. Wel heb ik mijn best gedaan dezelfde compositie aan te houden en dat lijkt toch goed gelukt te zijn.

Contrast

Het resultaat is wel verrassend, en dan vooral als het over contrast gaat. Zo is de foto met de zoomlens gemaakt deze met het beste contrast. De foto met de portretlens is wat fletser. Ik heb voor beide de zonnekap gebruikt dus dat kan het probleem niet zijn.

Wat me wel opvalt is dat er op de eerste foto, deze met minder contrast dus, meer reflectie is in het scherm van de motorfiets (en zelfs in de telefoon zelf). En dat betekent natuurlijk licht wat in je lens valt. Dus de kans is groot dat dit mee het verlies in contrast veroorzaakte.

Zoiets voorkom je door een polarisatiefilter te gebruiken. Daarmee kun je die reflecties neutraliseren. Onmisbaar bij productfotografie. Ik heb in de de plaats daarvan zoveel mogelijk licht afgeblokt met mijn lichaam… maar blijkbaar zag ik toch een klein stukje over het hoofd.

Uiteraard is zoiets eenvoudig recht te zetten in lightroom door het contrast van de eerste foto wat op te krikken. Deze foto’s zijn recht uit de camera om het vergelijk goed te kunnen maken.

Belichting

Er lijkt ook een verschil in de belichting te zitten. De eerste foto die ik met de f1.2 lens gemaakt heb lijkt lichter belicht dan de foto met de f2.8 zoomlens. Uiteraard zijn beide foto’s met zelfde f-getal gemaakt en zelfde instellingen.

Het verschil is denk ik te verklaren door de definitie van het f-getal. Dat is namelijk een verhouding tussen de diameter en de brandpuntsafstand van de lens. Dus niet een exact getal van lichtopbrengst of verlies. Omdat we hier twee verschillende lenzen vergelijken (en eigenlijk zelfs alsnog 1mm verschil op brandpuntsafstand) kan dit dus verschillen.

Wil je dit soort vergelijkingen maken dan moet je naar de T-stops kijken. Dit is namelijk letterlijk de hoeveelheid licht en staat dus los van de constructie van de lens. Die waarde ga je wel alleen vinden op veel duurdere cinema lenzen. Omdat je daar van lens moet kunnen veranderen zonder dat de belichting verspringt.

Scherpte

Hoe de lenzen zich verhouden wat de scherpte betreft is niet zo heel verwonderlijk. De prime lens is net iets scherper dan de zoomlens. Al moet je om het verschil te zien de twee wel echt vlak naast elkaar zetten en kijken naar scherpe lijnen zoals de tekst op het scherm.

Bekijk je de foto’s los van elkaar dan zijn ze alletwee meer dan scherp genoeg. Als je de zoomlens al hebt en je wilt niet op de volle opening van die portretlens werken dan zie ik dus gen enkele reden om de andere aan te kopen.

Maar goed er zijn situaties waarbij je dus wel verder wilt kunnen gaan dan die maximale f2.8 waarde van de zoomlens. En dan moet je wel investeren in die 56mm lens. Maar ik denk persoonlijk niet dat dat voor productfotografie zal zijn.

Randen

Om af te ronden nog snel een idee van de scherpte in de randen van het beeld. Portretlenzen zijn namelijk vaak vooral scherp in het midden. En ook hier zie je dat in de hoeken de zoomlens het eigenlijk net iets beter doet.

De portretlens is nochtans in het voordeel hier omdat er al een paar stops afgestopt zijn en dan gaat een lens al beter presteren. Maar juist omdat die lens specifiek gemaakt is voor portretten denk ik niet dat de ingenieurs interesse hadden in maximale scherpte in de hoeken.

De andere lens daarentegen is een lens die voor zoveel meer inzetbaar zou moeten zijn. Zowel landschappen als omgevingsportretten als close ups. En dan is het bij die andere situaties wel degelijk belangrijk dat de lens ook in de hoeken scherp is.

Conclusie

Maar goed dan komen we terug uit op het verhaal dat beide lenzen met een ander doel voor ogen ontworpen zijn. En dat is ook de conclusie van dit verhaal.