De regel van 16 is er om een belichting in te schatten aan de hand van het weer zonder daarbij een lichtmeter nodig te hebben. Een belichting bestaat uit een lichtgevoeligheid (ISO), sluitertijd (seconden) en een lensopening (diafragma of f-getal).

https://youtu.be/2DUK3h9tAbU

Sluitertijd en ISO

De sluitertijd bepaal je in deze regel aan de hand van de ISO waarde en wel met de volgende formule.

sluitertijd = 1/ISO-waarde

Dit geeft dus bijvoorbeeld de volgende mogelijke combinaties:

1/200 bij ISO 200
1/400 bij ISO 400
1/800 bij ISO 800

Als je op je camera alleen in volle stops kunt instellen is dat vaak met waarden als 1/125s of 1/250s of 1/500s. Daarbij is de dichtstbijzijnde waarde voldoende en is het verschil over het algemeen klein genoeg om weinig van niets van te merken. Opnieuw enkele voorbeelden:

1/100 is dan 1/125s
1/200 is dan 1/250s
1/400 is dan 1/500s

Diafragma en het weer

De enige waarde die je dan nog nodig hebt is het diafragma. Dit kies je aan de hand van het weer en daarvoor is er het volgende overzicht in volle stops:

volle zon, geen wolken -> f16
lichte bewolking, weinig zon -> f11
veel bewolking, geen zon -> f8
veel en donkere bewolking -> f5.6 
zonsondergang en opgang -> f4

Exposure reciprocation

Nu kan het natuurlijk zijn dat je een specifiek diafragma getal of sluitertijd nodig hebt die beter passen in kader van je beeld. Denk aan een snellere sluitertijden om beweging te bevriezen of een langere om beweging weer te geven. Of een kleinere lensopening voor meer scherptediepte of een grotere voor minder scherptediepte.

Dat kun je via reciprocation dan bekomen. Daarbij ga je 1 waarde (diafragma of sluitertijd) aanpassen en de andere waarde (iso, sluitertijd of diafragma) evenveel stops in de andere richting aanpassen waardoor je uiteindelijk exact dezelfde belichting bekomt.

Een handig hulpmiddel hierbij is de PhotoTools app die ik maakte waarmee je oa die regel van 16 kunt nakijken maar ook die reciprocation kunt doorlopen.

Eerste video

Voor de geïnteresseerden is er ook deze eerste video over dit onderwerp.